ZANIECZYSZCZENIE ŚWIETLNE W OBSZARACH GÓRSKICH W POLSCE
Tomasz ŚciężorCracow University of Technology, Faculty of the Environmental Engineering, Warszawska 24, 31-155 Kraków, Poland, sciezor@vistula.pk.edu.pl
Marek Kubala
Cracow University of Technology, Faculty of the Environmental Engineering, Warszawska 24, 31-155 Kraków, Poland, qmq@vistula.pk.edu.pl
Wiesław Kaszowski
Institute of Meteorology and Water Management, Cracow Branch, Piotra Borowego 14, 30-215 Krakow, Poland, zikaszow@cyf-kr.edu.pl
Streszczenie
Istnienie obszernej ewidencji wpływu jasności nocnego nieba na zachowania zwierząt w ich środowisku naturalnym wskazuje na potrzebę zbadania skali zjawiska sztucznie indukowanej poświaty nocnego nieba (zanieczyszczenia świetlnego) w obszarach chronionych.
Przedstawiono wyniki wieloletnich pomiarów jasności nocnego nieba, przeprowadzonych w wybranych punktach obszarów górskich Polski w różnych warunkach atmosferycznych. Przeprowadzone pomiary świadczą o wyraźnym wpływie sztucznej poświaty niebieskiej na jasność nocnego nieba, co stanowi istotę zanieczyszczenia świetlnego. Stwierdzono wpływ zarówno dalekich ośrodków miejskich, jak i lokalnych ośrodków turystycznych na wielkość badanego zjawiska w obszarach górskich, co powoduje degradację zarówno pod względem ekologicznym, jak i turystycznym tych terenów. W części badanych obszarów jasność nocnego nieba znacznie przekracza wielkość wywołaną przez zjawiska naturalne i jest porównywalna do wartości mierzonych wewnątrz miast. Stwierdzono, że jedynie południową część Bieszczadów można uznać za obszar wolny od zanieczyszczenia świetlnego.
LIGHT POLLUTION OF THE MOUNTAIN AREAS IN POLAND
Summary
The existence of extensive records for the impact of night sky brightness on the animals' behavior in their natural environment shows the need to investigate the level of artificially induced night sky glow (light pollution) in the protected areas.
The results of multi-night sky brightness measurements carried out at the selected sites in Polish mountain areas under various atmospheric conditions are presented. Conducted measurements show a strong impact of the artificial sky glow on the night sky brightness, which is the essence of light pollution. The influence of both distant urban centers, as well as local tourist resorts on the size of studied phenomenon in the mountain areas was stated, which causes both ecological and touristic degradation of these areas. In few studied areas the level of night sky brightness greatly exceeds the natural one and is comparable to such levels measured inside the cities. It was found that only the southern part of the Polish Carpathians can be considered an area free of light pollution.